redactionele stijlgids

Maak je eigen redactionele stijlgids

Herkenbaarheid is belangrijk. Het geeft je een identiteit. Branding is niet voor niets hot. Maar ook op het gebied van taal en communicatie heb je een stijl te ontwikkelen en te bewaken. Hoe je dat doet? Met je eigen redactionele stijlgids.

Wat is een redactionele stijlgids?

In de redactionele stijlgids worden stem en toon vastgelegd als strategische basis voor de tekstuele huisstijl. Het is een verzameling van de regels voor het schrijven van artikelen, met als doel vaste regels voor schrijven en spelling vast te leggen, zodat er een consequente schrijfstijl ontstaat. De stijlgids helpt daarbij. Een bekend voorbeeld is De Schrijfwijzer van Jan Renkema. Andere bekende voorbeelden zijn de stijlboeken van het NRC of de Volkskrant.

Ik schrijf zelf al mijn teksten. Heb ik zo’n gids wel nodig?

Ja, ik vind van wel. Tenzij je daarbij ook een olifantengeheugen hebt. Volg je bijvoorbeeld de formele spellingsregels (Het Groene Boekje)? Of gebruik je de spellingwijzer van Onze Taal (de opvolger van Het Witte Boekje)? In het eerste geval schrijf je PS en NB en in het tweede geval P.S. en N.B. En zo zijn er nog een berg met keuzes te maken. Leg ze daarom vast en wees consequent in de toepassing daarvan.

redactionele stijlgids

Wat staat er in een redactionele stijlgids?

1. Formele spellingsregels of spellingwijzer Onze Taal?

Leg in de redactionele stijlgids vast of je gebruik maakt van de formele spellingsregels (Het Groene Boekje) en van de spellingwijzer van Onze Taal (de opvolger van Het Witte Boekje).

2. Woordvoorkeuren of -afkeuren

Het mooiste compliment dat ik als schrijfster krijg, is als mijn klanten zeggen: dat is precies zoals ik het zou zeggen. De klant herkent zich in mijn teksten. En dat gaat niet zomaar. Iedereen maakt gebruikt van eigen woorden of kiest ervoor bepaalde woorden juist niet te gebruiken. Zo heb ik een klant die een hekel heeft aan het woord ‘maar’. Dat woord vermijd ik dus in die teksten.

3. Formele schrijfstijl of informele schrijfstijl?

Niet elke zakelijke tekst hoeft formeel geschreven te worden. Of je formeel of informeel schrijft, hangt af van jouw doelgroep en het doel van de tekst. Leg jouw doelgroep en de gewenste schrijfstijl daarom vast in je stijlgids. Dit punt is vooral van belang als je derden voor jou laat schrijven.

4. Dubbele of enkele aanhalingstekens bij een citaat

Er zijn geen vaste regels voor het gebruik van enkele of dubbele aanhalingstekens. Hier heb je dus vrije keuze. Leg die keuze vast in je stijlgids. Maar het allerbelangrijkste: wees consequent!

5. Je eigen twijfelwoorden

Is het nu: sowieso of zowiezo? Maak in de redactionele stijlgids een overzicht van woorden waarbij jij vaak twijfelt over de schrijfwijze en leg de juiste schrijfwijze vast. Maak daarbij bijvoorbeeld ook gebruik van de autocorrectie in Word. Woorden die jij vaak verkeerd schrijft, worden dan automatisch gecorrigeerd naar de juiste schrijfwijze. Dat scheelt toch maar weer! 😉

redactionele stijlgids

6. Je eigen voorkeuren in je eigen redactionele stijlgids

Uiteraard heb je behoorlijk wat keuze als het op schrijfstijl aankomt.

  • Hoe schrijf je geldbedragen? 25000, 25.000, 25 000. Gebruik je het €-teken of schrijf je Euro voluit?
  • Hoe schrijf je cijfers? Voluit of juist niet? Gebruik je streepjes bij één of juist niet?
  • Wat is jouw stijl bij opsommingen? Gebruik je bijvoorbeeld streepjes of bullets?
  • Schrijf je formeel of informeel?
  • Schrijf je actief of passief?

7. Voorkeuren m.b.t. spelling

Daarnaast kun je ook jouw voorkeur m.b.t. spelling vastleggen. In de spellingwijzer van Onze Taal wordt de taalgebruiker meer vrijheid geboden met betrekking tot spelling. Er gelden dan geen vaste regels en er kan meer op het eigen taalgevoel worden afgegaan: vrije keuze dus.

Enkele voorbeelden:

De tussen-n
Het wel of niet gebruiken van de tussen-n is volgens de spellingwijzer van Onze Taal een vrije kwestie. De spellingwijzer geeft wel enkele handvatten met betrekking tot het gebruik van de tussen-n, maar de keuze is dus aan de taalgebruiker.

De tussen-s
Ook het wel of niet gebruik van de tussen-s is zo’n voorbeeld van vrije keuze.

Je wil of je wilt
Mensen die graag informeel schrijven, geven er vaak de voorkeur aan gebruik te maken van je wilt.

U hebt of u heeft/u kunt of u kan
Ook hier geldt: u hebt en u kunt is formeler. Schrijf je liever informeel? Kies dan voor u heeft en u kan.

Bij deze of bij dezen
Er is niets fout aan bij dezen, behalve dan dat het een beetje ouderwets is. Bij deze is al veel gangbaarder in teksten. Toch is mijn advies laat het helemaal weg en schrijf: je ontvangt.

Eigenlijk geldt voor alle punten hierboven: kies, leg vast in de stijlgids en wees consequent!

redactionele stijlgids

Een mooie onderverdeling voor je redactionele stijlgids

  • Spelling- en grammaticaregels.
  • Voorkeur-, haat- en twijfelwoorden.
  • Stijl en toon van je teksten.
  • Visuele richtlijnen.
  • Woorden die bij je merk passen.

Leg een verbinding naar je visuele communicatie

Vertaal je gemaakte keuzes met betrekking tot de schriftelijke communicatie ook visueel. Wat voor soort beelden passen bij jouw bedrijf? Welke kleuren zijn daarbij dominant? Deze Freebee is daarbij wel handig. Het is een eenvoudige visuele stijlgids geschikt voor Canva.

redactionele stijlgids

Hoe leg je dit vast?

Ik ben zelf een enorme fan van OneNote. Het gratis notitieblok van Office. Maar ook een programma als Evernote is geschikt. Belangrijk is dat het snel en makkelijk doorzoekbaar is. En natuurlijk beschikbaar op al je devices. Je weet maar nooit wanneer je iets te binnen schiet.

De voordelen van een redactionele stijlgids nog eens op een rij

Professionalisme – Een consequente schrijfstijl in jouw hele communicatie straalt professionaliteit uit.

Tijdwinst – Liggen de regels vast? Discussies en onnodige zoekacties kunnen worden vermeden. Eventuele uitleg aan derden over jouw schrijfstijl is niet nodig.

Inwisselbaarheid – Heb je iemand die de teksten voor jou schrijft en verander je van tekstschrijver? De nieuwe schrijver zit meteen op de juiste koers en jouw klanten merken de overdracht niet.

Gemak – Vooral wanneer je derden voor jou wilt laten schrijven.

Met een redactionele stijlgids zorg je voor herkenbaarheid in je communicatie. Dit is prettig voor jezelf en voor je lezers. Je bespaart tijd, omdat je alles zo vastlegt, dat je het snel en makkelijk terugvindt. Bovendien is het gemakkelijk in het geval je, bijvoorbeeld door groei en drukte, schrijfwerk uitbesteedt aan derden. Zo is voor de schrijver in een oogopslag duidelijk wat jouw wensen zijn met betrekking tot teksten.

Mis geen blog meer

PS: Regels nog niet beu? Bespaar tijd met regels in Outlook, zo geregeld!

Photo Credits: GetStencil.com en Canva Pro

Vraag, reactie, suggestie of opmerking?

Mail Vlinderss.